تانکر آب زیرزمینی یا مخزن دفنی چیست؟
مخزن آب زیرزمینی یا مخزن آب دفنی نوعی مخزن آب است که همه یا بخشی از آن در زیر زمین قرار می‌گیرد و کاربرد آن ذخیره آب شرب یا مدیریت فاضلاب است. مخازن دفنی معمولاً ظرفیت‌های بالایی را در بر می‌گیرند و فضای روی زمین را برای کارهای دیگر آزاد می‌گذارند. جنس مواد اولیه این مخازن از مواد مقاوم در برابر شرایط زیر خاک است و همچنین آب شرب را به‌صورت بهداشتی نگهداری می‌کند. در این مقاله از تانکر سازی رستاک به بررسی کامل تانکر آب زیرزمینی و ویژگی‌های آن خواهیم پرداخت.
ویژگی‌های مخزن آب زیرزمینی
مخزنی که قرار است در زیر زمین دفن شود، باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد. به عبارتی هر مخزنی را نمی‌توان دفن نمود؛ زیرا شرایط زیر خاک برای هر تانکری مناسب نیست. از جمله ویژگی‌های مورد نیاز مخزن آب دفنی می‌توان موارد زیر را نام برد:
- مقاومت بالا در بدنه برای مقاومت با شرایط زیر خاک و مواد شیمیایی موجود در خاک
- امکان دسترسی به عمق مخزن با منهول‌های متفاوت
- تحمل دمایی بالا
- امکان اتصال به پمپ برای خروج آب با فشار مناسب
- حفظ کیفیت و سلامت آب آشامیدنی در زیر زمین
- مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی حاصل از رطوبت خاک
چنانچه مخزن دارای چنین ویژگی‌هایی نباشد، نمی‌توان آن را در زیر زمین نصب نمود؛ زیرا کارکرد آن را با مشکل مواجه می‌کند و عملاً کارایی لازم را ندارد؛ بنابراین پیش از خرید مخزن آب زیرزمینی به‌خوبی ویژگی‌های آن را بررسی نمایید و یا با تانکر سازی مورد نظر مشورت کنید. تانکر سازی رستاک آماده ارائه مشاوره رایگان به تمامی مشتریان عزیز است.
کاربردهای مخزن آب دفنی
شاید به این نکته فکر کنید که چه نیازی به تانکر آب زیرزمینی وجود دارد و اصولاً چرا باید مخزن را در زیر زمین قرار دهید؟ پاسخ به این سؤال ساده است. در برخی کاربردها نمی‌توان از مخزن آب زمینی یا هوایی استفاده کرد؛ زیرا مکان قرارگیری تانکر اهمیت زیادی دارد.
زمانی که می‌خواهید حجم بسیار زیادی آب را ذخیره و نگهداری کنید، آماده‌سازی یک فضای مناسب که بتوان تانکری با این حجم را روی آن قرار داد، ممکن است چندان ساده نباشد و یا زیبایی محیط را تحت تأثیر منفی قرار دهد. به همین دلیل در برخی مواقع لازم است از مخزن آب زیرزمینی استفاده کنید. در ادامه کاربردهای مخزن آب دفنی را معرفی می‌کنیم.
1. ذخیره آب شرب ساختمان‌های مسکونی، اداری و ویلاها
بسیاری از مناطق به دلایل مختلف به آب لوله‌کشی شهری دسترسی ندارند. به همین دلیل برای تأمین آب باید چاره‌ای اندیشید. مخزن آب زیرزمینی به دلیل اینکه روی زمین فضایی را اشغال نمی‌کند و حجم زیادی آب را نگهداری می‌کند، برای ذخیره آب بسیار مناسب است.
علاوه بر این در ویلاها این تانکر کمک می‌کند تا زیبایی اطراف ویلا حفظ شود و اشیای مزاحم که زیبایی محیط را از بین می‌برند، در زیر زمین قرار بگیرند. در عین حال نیز آب همچنان در دسترس است.
2. ذخیره آب شرب صنایع و ساختمان‌های تجاری
بسیاری از کارخانه‌ها و صنایع و حتی شهرک‌های صنعتی در فاصله بسیار زیادی از شهرها تأسیس می‌شوند. تأمین آب مورد نیاز کارکنان و نیز آب مورد نیاز تولید محصولات، به تانکرهای غول‌پیکر نیاز دارد. از طرفی این تانکرها باید به محل کارخانه بسیار نزدیک باشد تا به لوله‌کشی و تأسیسات کمتری نیاز پیدا کند. بهترین روش برای ذخیره این حجم عظیم آب و نیز دسترسی راحت به آن، استفاده از مخزن آب زیرزمینی است.
3. تأمین آب مورد نیاز کشاورزی و باغداری
محصولات کشاورزی همیشه به آب نیاز دارند. با این وجود شرایط جوی همیشه یکسان نیست و کاهش بارندگی می‌تواند محصولات کشاورزی را با مشکلات عدیده‌ای مواجه سازد. به همین دلیل ذخیره آب برای زمین‌های کشاورزی بسیار مهم است.
وسعت زمین‌های کشاورزی نیاز به آب زیادی دارند به همین دلیل مخازن ذخیره آب آن‌ها باید حجم زیادی را در بر بگیرد. از طرفی این آب ممکن است از طرق مختلف در تانکر جمع شود. تانکر آب زیرزمینی ویژگی‌های زیادی دارد که می‌تواند پاسخگوی نیاز کشاورزان باشد.
برای مثال گاهی لازم است آب باران را برای کشاورز ذخیره کنیم و گاهی حقابه کشاورزی را. هر دو این روش‌ها می‌توانند به‌وسیله مخزن آب زیرزمینی اعمال گردند.
4. تأمین آب مورد نیاز پرورش دام و طیور
در مرغداری‌ها و دام‌پروری‌های صنعتی از مخازن آب استفاده‌های زیادی می‌کنند؛ زیرا معمولاً این صنایع دور از شهرها قرار دارند. هر اندازه مجموعه این صنعت گسترده‌تر باشد، نیاز به ذخیره سازی بیشتری وجود دارد. زمانی که حجم ذخیره سازی افزایش می‌یابد، یکی از گزینه‌ها، استفاده از مخزن آب زیرزمینی خواهد بود.
5. آتش‌نشانی و اطفای حریق
حتماً تاکنون شیر آتش‌نشانی یا همان شیر هیدرانت را در خیابان‌ها دیده‌اید. این شیر برای عملیات اطفای حریق در سطح شهرها قرار دارد که سازمان آتش‌نشانی آن را در همه‌جا نصب می‌کند. منبع اصلی این آب، شبکه توزیع آب شهری است که ممکن است سرچشمه آن به مخزن آب زیرزمینی برسد؛ بنابراین هم اطفای حریق و هم شبکه توزیع آب شهری، ممکن است به کمک مخازن آب دفنی صورت بگیرد.
6. مدیریت فاضلاب
فاضلاب به چند دسته مختلف تقسیم می‌شود. در این دسته‌ها، دو دسته وجود دارد که ممکن است به کمک مخزن آب زیرزمینی مدیریت شود. یکی فاضلاب خانگی است که در مناطق دوردست ممکن است به مخزن زیرزمینی هدایت شود. این مناطق به فاضلاب شهری دسترسی ندارند و به همین دلیل پساب خانگی را به مخزن زیرزمینی هدایت می‌کنند.
مورد دوم، فاضلاب خطرناک است. این نوع پساب ممکن است خطراتی برای محیط زیست ایجاد کند. به همین دلیل از ورود آن به سیستم فاضلاب شهری و آب‌های زیرزمینی جلوگیری می‌کنند. در ادامه پس از تصفیه آن‌ها و حذف مواد خطرناک آن، می‌توان پساب را به فاضلاب اصلی هدایت کرد.
در این دو حالت لازم است از مخزن آب زیرزمینی برای مدیریت فاضلاب استفاده کنیم. به تانکر آب زیرزمینی که مدیریت فاضلاب را به عهده دارند، سپتیک تانک می‌گویند.
7. مهار سیلاب
ساخت شهرها و روستاها در مسیر عبور سیلاب، غیراصولی، نادرست و خطرناک است. با این وجود اکثر شهرها در طول زمان در این مکان‌ها ساخته شده‌اند. دلیل این امر، نیاز به دسترسی به آب شیرین است. انسان‌ها خانه‌های خود را در نزدیکی آب‌های شیرین بنا می‌کنند تا بتوانند به‌راحتی به آب شرب دسترسی پیدا کنند.
این شهرسازی اشتباه، موجبات جاری شدن سیل در مکان‌های مختلف را فراهم کرده است. با این حال نمی‌توان بی‌تفاوت نشست و اجازه داد تا سیل به شهرها، روستاها و خانه‌ها خسارت وارد کند.
برای جلوگیری از خطر وقوع سیل، می‌توان در مسیر عبور آن، مخزن آب زیرزمینی قرار داد تا آب باران و سیل به آن هدایت شود. این کار علاوه بر اینکه از خطر سیل و خسارات ناشی از آن جلوگیری می‌کند، آب فراوانی را برای مصارف کشاورزی و دیگر مصارف تأمین می‌نماید.
انواع تانکر آب زیرزمینی از نظر جنس بدنه
مخزن آب زیرزمینی را با استفاده از مواد اولیه متفاوتی می‌توان ساخت. مواد اولیه‌ای که برای ساخت تانکر آب زیرزمینی به کار می‌رود، علاوه بر اینکه باید آب را سالم و بهداشتی نگه دارد و از نشت آن جلوگیری کند، باید بتواند در برابر شرایط زیر خاک نیز مقاومت کند. این شرایط شامل رطوبت زیر خاک و مواد شیمیایی مختلفی است که در خود خاک وجود دارد.
با توجه به مجموع این شرایط، مخزن آب زیرزمینی را می‌توان با استفاده از مواد زیر ساخت:
- کامپوزیت
- پلی اتیلن
- فولاد و استیل ضدزنگ
- بتن
در ادامه مخازنی را که با استفاده از آن تولید می‌شوند، بررسی و مزایا و معایب آن را معرفی می‌کنیم.
1. مخزن آب زیرزمینی کامپوزیت
تانکر آب زیرزمینی کامپوزیت در واقع مخزنی است که مواد اولیه آن ترکیبی از چند ماده است. این مواد شامل پلیمر، رزین، چسب و الیاف شیشه است. ترکیب این مواد به ایجاد یک مخزن فوق‌العاده سبک، مقاوم و بهداشتی کمک می‌کند.
مخازن کامپوزیتی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاومت دارند و می‌توانند آب شرب را به‌صورت کاملاً بهداشتی ذخیره کنند. طول عمر مخزن دفنی کامپوزیت بسیار بالا است و به همین دلیل از آن می‌توان به‌عنوان مخزنی محبوب نام برد.
2. تانکر آب زیرزمینی پلی اتیلن
پلی اتیلن نوعی پلیمر سبک و مقاوم است که طول عمر بالایی دارد. مخزن آب زیرزمینی پلی اتیلن سبک، بادوام و دارای قیمت مناسب است. همچنین می‌تواند آب را به‌صورت بهداشتی ذخیره کند. بدون اینکه رنگ، بو و یا مزه آن تغییر پیدا کند. این تانکر در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی نیز مقاوم است. مجموع این ویژگی‌ها از مخزن آب پلی اتیلن زیرزمینی یک تانکر محبوب می‌سازد.
3. استیل و فولاد ضدزنگ
مخازن استیل و فولاد ضدزنگ، انواع مختلفی دارند. این مخازن دارای طول عمر بسیار بالایی هستند و آب را به‌خوبی در همه شرایط، سالم و بهداشتی نگه می‌دارند.
ضخامت ورق، شکل ظاهری و نیز میزان مقاومت انواع فولاد، متفاوت است. ویژگی منحصربه‌فرد مخزن آب زیرزمینی فولادی، طول عمر بالای آن است. البته قیمت اولیه این مخازن بالا است که با توجه به طول عمر آن، قابل توجیه است.
شما می‌توانید با توجه به مکان قرارگیری مخزن و نوع خاک، انواع مختلفی از این مخازن را انتخاب کنید. پیش از خرید نیز می‌توانید با سازنده یا همان تانکر سازی مشورت نمایید تا بهترین انتخاب را انجام دهید.
4. مخزن آب دفنی بتنی
بتن جزو اولین موادی است که در گذشته با استفاده از آن، مخزن آب می‌ساختند. این مخازن در برابر نیروهای خارجی و نیز آتش‌سوزی مقاوم هستند و ظرفیت‌های زیادی دارند. همچنین دوام آن‌ها بسیار بالا است. با این وجود به دلیل وزن زیاد، نصب آن‌ها نیاز به ماشین‌آلات سنگین دارد و در نتیجه هزینه نصب آن زیاد است. همچنین آن‌ها ثابت هستند و نمی‌توان مخزن بتنی را جابه‌جا کرد.
برای اینکه بتوانید بهترین مخزن آب زیرزمینی را خریداری نمایید، لازم است ابتدا تعیین کنید که آن را برای چه‌کاری لازم دارید و حجم مورد نظر شما چه مقدار است. سپس با توجه به محل نصب و دیگر عوامل، می‌توانید اقدام به سفارش آن نمایید. تانکر سازی رستاک در این زمینه آماده ارائه خدمات از جمله ارائه مشاوره رایگان به شما مشتریان عزیز است.
مزایا و معایب منبع ذخیره آب دفنی
هر نوع از انواع ذخیره سازی دارای مزایا و معایب مخصوص به خود است. برای مثال زمانی که آب را در مخزن آب هوایی ذخیره می‌کنید، در تمام ساعات شبانه‌روز فشار آب بسیار مناسب است. بدون اینکه نیاز به نصب پمپ خروجی باشد. با این حال هزینه تأمین پایه برای این نوع مخزن زیاد است و هزینه نهایی خرید مخزن را افزایش می‌دهد.
در مورد تانکر آب زیرزمینی نیز این‌چنین است و علاوه بر مزایا، معایبی را نیز به همراه دارد. در ادامه به این مزایا و معایب خواهیم پرداخت.
1. ذخیره آب در مقیاس بزرگ‌تر
در ابتدای این مقاله بیان نمودیم که مخزن آب زیرزمینی گزینه‌ای برای ذخیره آب در ظرفیت‌های بسیار بالا است. این تانکرها قابلیت ذخیره آب تا 1000000 لیتر (یک میلیون لیتر) را دارا هستند. این در حالی است که مخازن هوایی تا 500000 لیتر را ذخیره می‌کنند.
2. حفظ دمای آب درون تانکر
زمانی که از مخزن آب زمینی نصب می‌کنید، تانکر شما در سطح زمین قرار می‌گیرد. این موقعیت اگرچه ویژگی‌ها و مزایای زیادی را تأمین می‌کند، اما دمای آب با محیط بیرون دائماً در حال تبادل است. اگر هوا گرم باشد، آب درون تانکر گرم می‌شود و اگر هوا سر باشد، ممکن است آب درون تانکر یخ بزند.
مخزن آب زیرزمینی در زیر سطح زمین قرار دارد و به همین دلیل چندان با هوای بیرون تبادل دمایی ندارد. این ویژگی کمک می‌کند تا در هر آب و هوایی، دمای آب حفظ شود و از مشکلات پیرامون دمای نامتعادل جلوگیری به عمل آید.
3. مدیریت فضای موجود
وقتی مخزن آب زیرزمینی را نصب می‌کنید، فضای سطح زمین برای استفاده‌های دیگر در دسترس خواهد بود. البته نمی‌توان از این فضا برای تردد یا قرارگیری وسایل سنگین استفاده کرد؛ اما برای کارهای دیگر این فضا قابل استفاده خواهد بود.
4. حفظ امنیت مخزن
مخزن آب دفنی در زیر زمین دفن می‌شود. از این رو خطراتی نظیر سرقت، آسیب‌های عمدی، شرایط آب و هوایی، نور خورشید، سقوط اشیا، ورود ضربه و مواردی از این دست، تانکر را تهدید نمی‌کند؛ زیرا در معرض هیچ‌یک از این آسیب‌ها قرار نداد. به این ترتیب امنیت تانکر آب زیرزمینی بالاتر از سایر مخازن خواهد بود.
5. حفظ زیبایی محیط
تانکرهای بزرگ، ظاهر زیبایی ندارند. قرارگیری آن‌ها در زیر زمین باعث می‌شود زیبایی محیط حفظ شود. خصوصاً در املاک شخصی نظیر ویلاها، این ویژگی به حفظ زیبایی محیط کمک می‌کند. به همین دلیل در ویلاها و مکان‌هایی که زیبایی در آن مهم است، می‌توان از مخزن آب زیرزمینی استفاده کرد.
علاوه بر مزایای بالا، معایبی نیز برای مخزن آب دفنی وجود دارد که در ادامه آن‌ها را مشاهده می‌کنید:
- نصب دشوار و هزینه‌بر
تعمیر و نگهداری
نیاز به پمپ خروجی
برای نصب مخزن آب زیرزمینی باید زمین را حفر و مخزن را درون زمین نصب کنید. سپس سقف آن را بپوشانید. این کار مستلزم صرف زمان و هزینه است. در حالی که سایر انواع تانکرها به این عملیات نیازی ندارند.
علاوه بر این زمانی که تانکر با مشکلی مواجه شود، برای تعمیر آن باید دوباره زمین را حفر کنید تا به تانکر دسترسی پیدا کنید. همچنین برای تأمین فشار آب در تمامی شبکه توزیع، لازم است یک پمپ خروجی نصب نمایید. البته استفاده از پمپ خروجی برای مخزن آب زمینی نیز نیاز است.
راهنمای نصب
اگر می‌خواهید بک مخزن آب زیرزمینی تهیه و نصب نمایید، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید.
1. انتخاب محل مناسب
مکان‌هایی را که برای نصب تانکر زیرزمینی مناسب هستند، پیدا کنید. این مکان‌ها نباید در مسیر عبور وسایل نقلیه یا در کنار درختان باشند. زیرا عبور ماشین‌ها از روی سقف مخزن می‌تواند آن را بشکند. ریشه درختان نیز می‌توانند به‌مرور زمان به تانکر آب زیرزمینی آسیب وارد کنند.
2. تعیین حجم
بررسی کنید که حجم مخزن آب دفنی مورد نیاز شما چقدر است و آیا محل نصبی که شما انتخاب کرده‌اید می‌تواند این حجم را در بر گیرد یا خیر. اینکه کاربرد مخزن شما چیست، عاملی است که می‌تواند بر حجم و محل نصب تأثیر بگذارد.
پس از تعیین کاربرد مخزن آب زیرزمینی، میزان حجم و محل نصب آن، می‌توانید آن را از طریق یک تانکر سازی معتبر سفارش دهید. کیفیت ساخت تانکر آب زیرزمینی تعیین می‌کند که طول عمر آن چند سال باشد؛ بنابراین در انتخاب تانکر سازی توجه کنید. برای دریافت مشاوره رایگان می‌توانید با تانکر سازی رستاک تماس بگیرید.
3. حفر زمین و نصب تانکر
زمین را برای نصب تانکر حفر کنید. توجه کنید که محل نصب باید از هر طرف چند سانتیمتر بیشتر از ابعاد مخزن آب زیرزمینی باشد تا به اتصالات تانکر آسیب نزند. تمامی اتصالات ورودی آب به مخزن، خروج آب به سمت شبکه توزیع، نصب پمپ، سیم‌کشی‌ها و هر آنچه لازم است، باید به‌دقت توسط گروه فنی نصب شود. هیچ اتصالی را نباید نادیده گرفت.
4. آزمایش عملکرد
پیش از اینکه سقف حفره را بپوشانید، ابتدا عملکرد مخزن آب دفنی را بررسی کنید. برای این کار سیستم را به کار بیندازید و نحوه بارگیری تانکر، عملکرد پمپ، خروج آب از تانکر و ورود آن به شبکه توزیع را بررسی کنید. شیرهای آب را باز کنید و ببینید آیا آب بدون مشکل جریان پیدا می‌کند یا خیر.
چنانچه مشکلی وجود دارد، آن را ریشه‌یابی و رفع نمایید. در غیر این صورت می‌توانید مراحل نصب را به پایان برسانید.
5. پوشاندن مخزن
سقف مخزن آب زیرزمینی را باید بپوشانید. به‌طوری که سطح زمین کاملاً یکدست به نظر برسد. برای این کار با توجه به حجم تانکر و وسعت حفره، سقفی برای آن تهیه کنید. این سقف باید کاملاً محکم باشد و تردد افراد روی آن، مشکلی به وجود نیاورد.
حجم و ظرفیت
از آنجا که نصب تانکر آب زیرزمینی ساده نیست، ظرفیت‌های کوچک را پشتیبانی نمی‌کند. در واقع برای نصب مخازن کوچک، از روش نصب روی زمین استفاده می‌کنند و نه زیر زمین. از این رو ظرفیت مخازن زیرزمینی آب از 1000 لیتر تا 1000000 لیتر (یک میلیون لیتر) است. حجم‌های کمتر از این بازه و یا بیشتر از آن را نمی‌توان به‌صورت زیرزمینی نصب نمود. مگر اینکه ملاحظات خاصی وجود داشته باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، می‌توانید با تانکر سازی تماس بگیرید.
قیمت انواع مخزن آب زیرزمینی
برای تعیین قیمت مخزن آب زیرزمینی، باید مؤلفه‌های مربوط به آن را در نظر بگیرید. قیمت هر مخزن با توجه به عوامل زیر قابل محاسبه است:
- حجم و ظرفیت تانکر
- ضخامت بدنه
- تعداد لایه‌ها و جداره‌ها
- جنس ماده اولیه
- کیفیت ساخت
- خرید باواسطه یا بدون واسطه
- نوسانات ارزی
بنابراین هنگام خرید ابتدا باید اطلاعات لازم در این زمینه را به تانکر سازی بدهید تا قیمت نهایی را برای شما محاسبه نماید. برای این کار می‌توانید با تانکر سازی رستاک تماس بگیرید.
جمع‌بندی و سخن پایانی
مخزن آب زیرزمینی نوعی تانکر است که در زیر زمین نصب می‌شود. این نوع تانکر ظرفیت بالایی دارد و می‌تواند حجم بالایی از آب را ذخیره کند. از مزایای تانکر آب زیرزمینی می‌توان به حفظ زیبایی محیط، تأمین امنیت بالا و مدیریت فضا اشاره کرد. چنانچه تصمیم به خرید یا سفارش مخزن آب دفنی دارید، می‌توانید با تانکر سازی رستاک تماس بگیرید.
