منبع آب هوایی چیست؟
مخزن آب هوایی نوعی مخزن آب است که آن را بر روی پایه‌های بلندی از جنس بتن یا فلز نصب می‌کنند. نصب مخزن در ارتفاع بالا کمک می‌کند تا فشار آب در تمامی ساعات یکسان باشد، بدون اینکه برای ایجاد فشار، از پمپ خروجی استفاده کنیم؛ زیرا هرچه ارتفاع آب بالاتر باشد فشار آن بیشتر است. مثال واضح آن، آبشار است. هرچه ارتفاع آبشار بیشتر باشد، قدرت و سرعت ریزش آب هم بیشتر است. این مورد درباره منبع آب هوایی نیز صادق است. به همین دلیل اگر شبکه آب‌رسانی گسترده باشد، بهتر است از تانکر آب هوایی استفاده کنیم. در این مقاله از تانکر سازی رستاک به بررسی مخزن آب هوایی و ویژگی‌های آن خواهیم پرداخت.
ویژگی‌های مخزن آب هوایی
مخزن آب هوایی به مخازنی می‌گویند که بر روی پایه‌ای با ارتفاع 3 الی 120 متر نصب شوند. با این تعریف، مخازنی که بر روی پایه‌های کوتاه نصب می‌شوند، جزو تانکرهای هوایی به‌حساب نمی‌آیند. علاوه بر این، حجم تانکر آب هوایی معمولاً بین 2 مترمکعب (2000 لیتر) تا 500 مترمکعب (500000 لیتر) است.
اگر بخواهید ویژگی‌های ظاهری منبع آب هوایی را بدانید، باید بگوییم این تانکرها معمولاً به شکل استوانه‌های کوتاه با سطح قاعده بزرگ، استوانه‌های افقی و یا به‌صورت مربعی هستند. در ارتفاع بالا، نمی‌توان از تانکر عمودی بلند استفاده کرد؛ زیرا این مخازن ممکن است در معرض بادهای شدید قرار بگیرند و واژگون شوند. از این رو انتخاب مخازنی که مرکز ثقل پایین‌تری دارند، مناسب‌تر است.
تانکر آب هوایی را معمولاً بر روی پایه‌های فلزی نصب می‌کنند. در قسمت بالای این سازه، یک محفظه رو باز قرار دارد که دارای سطحی صاف و البته محکم است. تانکر آب هوایی را در این بخش قرار می‌دهند.
در کنار این سازه، یک پمپ ورودی قرار دارد که آب را از منبع اصلی که روی زمین است، به سمت تانکری که در بالا قرار دارد هدایت می‌کند. از آنجایی که آب بدون نیروی محرکه اولیه قادر به بالا رفتن در لوله‌ها نیست، استفاده از پمپ ورودی برای پر کردن تانکر ضروری است.
کاربرد تانکر آب هوایی
تانکر آب هوایی کاربردهای زیادی دارد. اصلی‌ترین کاربرد آن، تأمین آب شرب مورد نیاز در مکان‌های مختلف است. بسته به اینکه شبکه توزیع شما چه اندازه بزرگ باشد، حجم تانکر هوایی نیز تغییر می‌کند. شما ممکن است در هنگام سفر، نمونه‌هایی از انواع تانکر آب هوایی را دیده باشید که دور از شهر نصب شده‌اند. این تانکرها برای آب‌رسانی به پروژه‌های عمرانی خارج از شهر در آن محل قرار گرفته‌اند؛ اما این تنها کاربرد مخزن آب هوایی نیست. بلکه این مخزن کاربردهای دیگری نیز دارد:
- تأمین آب مورد نیاز عشایر و روستاها
- تأمین آب مورد نیاز پروژه‌های عمرانی خارج از شهر
- تأمین آب مورد نیاز کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و صنایع
- نگهداری آب برای آبیاری باغ
- تأمین آب مورد نیاز برخی شهرها
- استفاده در مجتمع‌های مسکونی
- پشتیبانی از سیستم‌های آتش‌نشانی برای تأمین آب با فشار بالا
- و…
زمانی که از این تانکر برای توزیع آب استفاده می‌کنیم، نیازی به پمپ خروجی وجود ندارد اما در هنگام بارگیری مخزن، لازم است پمپ ورودی روشن باشد.
اجزای منبع آب هوایی
هر مخزن آب هوایی دارای 4 جزء اصلی است که نبود یا خرابی هر یک می‌تواند عملکرد توزیع و آب‌رسانی را به‌کلی مختل کند. این 4 جزء عبارت است از:
- تانکر یا مخزن آب: مخزن آب وظیفه نگهداری آب را به عهده دارد. این جزء باید بتواند بدون نشتی، ورود آلودگی و نیز مسدودیت، آب را به شبکه توزیع برساند.
- سازه فلزی یا بتنی به‌عنوان پایه: تأمین فشار مناسب، بر عهده ارتفاع مخزن است. این ارتفاع را پایه‌ها تأمین می‌کنند. پایه مخزن آب هوایی باید به‌قدری محکم باشد که بتواند وزن مخزن و تمامی اتصالات را تحمل کند و در برابر شرایط آب و هوایی مختلف نیز مقاومت نماید.
- لوله‌کشی‌های ورودی و خروجی: هر چه ارتفاع مخزن بیشتر باشد، لوله‌های بیشتری برای آب‌رسانی نیاز است. لوله‌های ورودی که وظیفه آب‌رسانی به مخزن را به عهده دارند، از منبع اصلی شروع می‌شوند و به مخزن آب هوایی می‌رسند؛ اما لوله‌های خروجی از تانکر آب هوایی خارج و به شبکه توزیع وارد می‌شوند.
- پمپ ورودی: همان‌طور که بیان نمودیم، توزیع آب به شبکه آب‌رسانی نیازی به پمپ فشار ندارد؛ اما پر کردن تانکر نیاز به نیروی محرکه دارد. این نیروی محرکه را پمپ ورودی به کمک برق تأمین می‌کند. پس از تکمیل فرایند بارگیری، پمپ ورودی خاموش می‌شود و دیگر نیازی به آن وجود ندارد. البته تا زمانی که تانکر دوباره نیاز به پر کردن پیدا کند.
چنانچه در هر یک از این 4 جزء مشکلی مشاهده نمودید، باید حتماً آن را برطرف کنید. سهل‌انگاری در مشکلات کوچک، آن‌ها را به‌مرور زمان به مشکلات بزرگی تبدیل می‌کند که به صرف زمان و هزینه‌های بیشتری احتیاج دارند.
انواع تانکر آب هوایی
وقتی از انواع مخزن آب هوایی صحبت می‌کنیم، در واقع دو تفاوت اصلی برای این انواع وجود دارد. یکی تفاوت در جنس ماده اولیه و دیگری تفاوت در شکل ظاهری. به‌طور کلی انواع منبع آب هوایی را می‌توان در فهرست زیر خلاصه کرد:
- تانکر هوایی فولادی
- منبع هوایی کامپوزیت
- تانکر هوایی پلی اتیلنی
- تانکر هوایی کروی
- مخزن هوایی عمودی
- منبع هوایی افقی
- منبع هوایی ماژولار
در ادامه به بررسی هر یک از این موارد و ویژگی‌های آن می‌پردازیم.
مخزن هوایی فولادی
مخازن هوایی فولادی دارای انواع مختلفی هستند. فولاد ضدزنگ، استنلس استیل و فولاد گالوانیزه نمونه‌هایی از انواع تانکر آب هوایی فولادی است. ویژگی منحصربه‌فرد این مخازن، مقاومت عالی در برابر ضربه، خوردگی، زنگ‌زدگی و شرایط مختلف آب و هوایی است.
از آنجا که قیمت اولیه‌این تانکر بالاتر از سایر انواع است، بسیاری از افراد آن را از گزینه‌های خود حذف می‌کنند. این در حالی است که طول عمر منبع آب هوایی فولادی بیشتر از سایر تانکرها است؛ بنابراین استفاده از این مخازن، نوعی سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت خواهد بود. از این رو در هنگام خرید، بهتر است این مورد را نیز در نظر بگیرید.
منبع هوایی کامپوزیت
کامپوزیت ترکیبی از چند ماده مختلف از جمله مواد پلیمری، رزین و الیاف شیشه است. این ترکیب به ساخت مخزنی سبک و در عین حال مقاوم می‌انجامد که طول عمر نسبتاً بالایی دارد. وزن سبک مخزن آب هوایی کامپوزیت کمک می‌کند جابه‌جایی آن به‌راحتی صورت بگیرد. از طرفی این مخازن در برابر شرایط مختلف آب و هوایی نیز مقاوم است. علاوه بر این دچار خوردگی و زنگ‌زدگی نمی‌شود.
تانکر هوایی پلی اتیلنی
مخزن آب هوایی پلی اتیلن و به‌طور کلی مخازن پلی اتیلن محبوبیت زیادی دارند. این مخازن دارای وزن سبک، لایه محافظ در برابر اشعه فرابنفش، ضد خوردگی و زنگ‌زدگی، مقاوم در برابر ضربه و دارای قیمت مناسب هستند. علاوه بر این، طعم و بوی آب را تغییر نمی‌دهند و آب در آن واکنش نشان نمی‌دهد. البته این ویژگی در تمامی مخازنی که در این متن به آن‌ها می‌پردازیم وجود دارد؛ اما برخی گمان می‌کنند که مخازن پلی اتیلنی با آب واکنش می‌دهند که البته اشتباه است و به همین جهت، این نکته را بیان نمودیم.
تانکر هوایی کروی
مخازن کروی به دلیل شکل ظاهری و ساختاری که دارند، برای نصب در ارتفاع مناسب هستند؛ زیرا در برابر بادهای شدید به‌خوبی مقاومت می‌کنند. این مخازن را می‌توان با مواد اولیه متفاوتی ساخت اما کامپوزیت یکی از بهترین آن‌ها است.
مخزن هوایی عمودی
اگر می‌خواهید یک مخزن آب هوایی با ظرفیت خوب خریداری کنید، احتمالاً تانکر سازی یکی از این گزینه‌ها را به شما پیشنهاد می‌کند: مخزن عمودی با ارتفاع کم و سطح قاعده بزرگ، مخزن افقی و منبع ماژولار؛ زیرا مرکز ثقل تانکر آب هوایی باید پایین باشد تا در برابر بادهای شدید واژگون نشود.
منبع هوایی افقی
منبع آب هوایی افقی دارای ارتفاع کم، حجم بالا و مرکز ثقل پایین است. مجموع این ویژگی‌ها می‌تواند انتظارات کاربران از یک مخزن آب هوایی خوب را برآورده نماید. این مخازن حجم‌های متفاوتی دارند و با استفاده از موادی نظیر پلیمر، کامپوزیت و فولاد تولید می‌گردند.
منبع هوایی ماژولار
ساخت مخزن آب هوایی با ظرفیت‌های بسیار بالا نیازمند روش‌های جدید است. از این رو می‌توان این مخازن را به‌صورت پنلی ساخت. به این صورت که پنل‌های از پیش ساخته‌ای وجود دارند که تانکر سازی آن‌ها را در محل نصب به هم متصل می‌کند. موادی نظیر چسب، پیچ و مهره و مواردی از این دست، مسئولیت اتصال این مخازن را به عهده دارند. جنس ماده اولیه مخزن آب هوایی ماژولار یا مدولار، استیل، فولاد و کامپوزیت است.
در صورتی که به هر یک از این مخازن نیاز دارید، می‌توانید با تانکر سازی رستاک تماس بگیرید.
مزایا و معایب منبع هوایی
هر مخزنی با توجه به ویژگی‌هایی که دارد، مزایا و معایبی را ایجاد می‌کند. در هنگام خرید و سفارش، توجه به این مزایا و معایب کمک می‌کند تا بهترین مورد را انتخاب کنید. موردی که بیشترین مطابقت را با نیازهای شما دارد، بیشترین رضایت را برای شما در حین استفاده فراهم می‌کند. در ادامه مزایا و معایب مخزن آب هوایی را بررسی می‌کنیم.
1. تأمین فشار آب به‌صورت عالی بدون نیاز به پمپ
همه کسانی که از تانکر آب استفاده می‌کنند ممکن است در ساعاتی از شبانه‌روز دچار افت فشار آب شوند. این مسئله می‌تواند مشکلات زیادی به وجود بیاورد. این در حالی است که مخزن آب هوایی این مشکلات را ندارد؛ زیرا وجود ارتفاع کمک می‌کند تا آب در همه ساعات با فشار عالی به شبکه توزیع برسد.
2. عدم رسوب در تانکر
فشاری که بر سطح آب وارد می‌شود، هرگونه مواد را از طریق لوله‌ها از تانکر خارج می‌کند. به این ترتیب، مخزن آب هوایی معمولاً رسوب نمی‌گیرد. این موضوع کمک می‌کند تا آلودگی‌ها در تانکر تجمع نکنند. به این ترتیب در صورتی که آب در برخی مواقع کیفیت خوبی نداشته باشد، آلودگی در تانکر آب هوایی باقی نمی‌ماند و خارج می‌گردد.
3. فشار مناسب و عدم نیاز به پمپ خروجی
همه تانکرها برای توزیع آب، به پمپ خروجی نیاز دارند. در این صورت زمانی که برق قطع شود، آب نیز در دسترس نخواهد بود؛ اما منبع آب هوایی این مشکل را ندارد؛ زیرا برای توزیع اصلاً به پمپ نیازی ندارد.
این موضوع علاوه بر دسترسی همیشگی به آب، صرفه‌جویی در مصرف برق را نیز به همراه دارد.
4. دسترسی راحت برای تعمیر
وقتی از مخزن آب زیرزمینی استفاده می‌کنید، اگر در حین استفاده مشکلی پیش بیاید، باید برای بازرسی، زمین را حفر کنید تا به تانکر دسترسی پیدا کنید؛ اما مخزن آب هوایی در بالای زمین و در ارتفاع قرار دارد؛ بنابراین نیازی به مشقت نیست. کافی است از نردبان متصل به سازه بالا بروید و تانکر را بررسی کنید.
مجموع این ویژگی‌ها منبع آب هوایی را به یک گزینه عالی برای ذخیره آب تبدیل می‌کند؛ اما این مخزن چه معایبی دارد؟ معایب منبع آب هوایی شامل قیمت بالاتر آن به دلیل ساخت پایه و لوله‌کشی زیاد آن است. البته این موارد با وجود فشار مناسبی که تأمین می‌کند کاملاً قابل توجیه است؛ اما بهتر است در هنگام خرید به آن توجه نمایید.
ظرفیت، حجم و ابعاد
در بخش ویژگی‌های منبع آب هوایی، ظرفیت آن را بیان نمودیم. این مخازن دارای نمونه‌های متعددی است که ظرفیت‌های مختلفی را در برمی‌گیرد. از نمونه‌های 2000 لیتری و 3000 لیتری تا نمونه‌های 400000 لیتری و 500000 لیتری؛ بنابراین این شما هستید که تعیین می‌کنید کدام ظرفیت را نیاز دارید. در صورتی هم که نیاز به مشورت دارید، می‌توانید با تانکر سازی رستاک تماس بگیرید.
عوامل مؤثر بر قیمت
در هر نوع مخزن، عوامل متعددی وجود دارد که قیمت آن را تعیین می‌کند. در مورد مخزن آب هوایی این عوامل کمی متفاوت است؛ در واقع قیمت منبع آب هوایی بر اساس مؤلفه‌های زیر تغییر می‌کند:
- ظرفیت مخزن: هرچه ظرفیت بیشتر باشد، قیمت بیشتر خواهد بود.
- جنس مواد اولیه: مواد اولیه‌ای که قیمت بالاتری دارند، نهایتاً مخزن گران‌تری را تولید می‌کنند.
- ضخامت بدنه: ظرفیت‌های کمتر، نیاز به ضخامت کمتری دارند؛ اما ظرفیت‌های بیشتر یا قرارگیری تانکر آب هوایی در شرایط خاص، ممکن است نیاز به ضخامت بیشتری داشته باشند. هرچه ضخامت بیشتر باشد، قیمت مخزن آب هوایی بالاتر خواهد بود.
- جنس پایه‌ها: جنس پایه‌ها می‌تواند از فولاد، آهن، بتن یا هر ماده دیگر باشد؛ اما معمولاً از فولاد است. طبیعی است که مواد باکیفیت‌تر، قیمت بیشتری دارند.
- ارتفاع پایه‌ها: هرچه ارتفاع پایه‌ها بیشتر باشد، مواد بیشتری برای ساخت آن لازم است. از طرفی میزان لوله‌کشی نیز به ارتفاع پایه بستگی دارد؛ بنابراین هرچه ارتفاع بیشتر، قیمت نهایی آن بیشتر خواهد بود.
- شبکه آب‌رسانی و توزیع: اینکه شبکه توزیع شما یک ساختمان باشد یا یک روستا و یا یک شهر، تعیین می‌کند که چه میزان لوله‌کشی نیاز است و حجم مخزن باید چقدر باشد؛ بنابراین شبکه توزیع بیشتر، هزینه بیشتری را می‌طلبد.
جمع‌بندی و سخن پایانی
منبع آب هوایی یکی از انواع تانکر آب است که می‌توان آن را با استفاده از مواد اولیه متفاوتی ساخت. این تانکر فشار آب را بدون نیاز به پمپ تأمین می‌کند و در نهایت صرفه‌جویی بیشتری می‌توان در مصرف برق داشت. استفاده از مخزن آب هوایی در مکان‌هایی که دسترسی به آب لوله‌کشی وجود ندارد، رایج است. برای مثال پروژه‌های عمرانی خارج از شهر، از این تانکر استفاده می‌کنند. برای خرید یا سفارش تانکر آب هوایی می‌توانید با تانکر سازی رستاک تماس بگیرید.
