تانکر چیست؟ معرفی جامع انواع تانکر و 7 نوع کلیدی مخازن ذخیره سازی صنعتی

تانکر یا مخزن ذخیره ‌سازی چیست؟

تانکرها یا مخازن ذخیره ‌سازی، ظروفی هستند که برای ذخیره ‌سازی گاز، نفت، آب، سیمان، فرآورده‌های پتروشیمی و غلات و همچنین برای مصارف صنعتی استفاده می‌شوند. مخازن ذخیره ‌سازی صنعتی در شرکت‌ها و کارگاه‌های تانکر سازی در اندازه‌ها و اشکال مختلف تولید می‌شوند.

انوع تانکر از نظر جنس بدنه

تانکرها از متریال مختلفی ساخته می‌شوند. مواد اولیه در اکثریت قریب به اتفاق تانکرها عبارت است از:

• فولادی
• فولاد ضد زنگ
• مخزن استیل (استنلس استیل)
• گالوانیزه
• پلاستیکی یا پلیمری
• آهن
• بالشتی یا تاشو
• فایبرگلاس
• کامپوزیت
• بتنی
• FRP

هر یک از این مواد در تانکرهای خاص خود مورد استفاده قرار می‌گیرند و بسته به نوع نیاز مشتری و موادی که قرار است در آن ذخیره شود، انتخاب می‌شوند. از آنجایی که تانکرها کاربردهای متنوعی دارند و در مکان‌های متفاوتی نصب می‌شوند، انواع مختلفی از آن‌ها تولید می‌شود.

انواع تانکر یا مخزن ذخیره ‌سازی

تانکر می‌تواند زمینی، افقی و عمودی باشند و از بتن، سنگ، فایبرگلاس، فولاد یا پلاستیک ساخته شود. انواع مختلفی از تانکرها می‌توانند در اشکال و ظاهر کاربردی

• مخزن زمینی
• تانکر هوایی
• تانکر ماشینی
• تانکر چرخ دار
• تانکر پلاستیکی
• تانکر و سیلوی ذخیره سیمان و غلات
• مخازن زیر زمینی
• مخازن و تانکر رو زمینی
• مخازن دوجداره
• مخازن کویل دار
• مخازن کششی یا چرخدار
• مخازن چهارگوش، بیضی، کره‎ای و چند ضلعی
• مخازن ایستاده شرکت نفتی
• مخازن تحت فشار
• مخازن سوخت مایع و غیر مایع
• مخازن نگهداری و ذخیره انواع مواد پتروشیمی
• مخازن حمل انواع مواد پتروشیمی
• انواع مخزن آب
• مخازن حمل مایعات خوراکی از قبیل شیر و روغن
• مخازن نگهداری سوخت هواپیما
• مخازن حمل سوخت هواپیما
• تانکر یا مخزن ذخیره مواد شیمیایی

ساخته و استفاده شوند. هر یک از انواع تانکر می‌تواند برای ذخیره ‌سازی و یا حمل مواد مختلف به کار رود.

تانکرهای صنعتی را می‌توان بر اساس ماده‌ای که در خود نگه می‌دارد و برخی عوامل دیگر به چند نوع دسته‌بندی کرد.

در این مقاله با 7 نوع کلیدی مخازن ذخیره ‌سازی صنعتی آشنا خواهید شد.

1. تانکر یا مخازن ذخیره ‌سازی سوخت صنعتی

تانکر ذخیره سوخت صنعتی که به مخزن نفت نیز معروف است، می‌تواند مایعات مختلفی را ذخیره کند. به‌طورکلی این مخزن برای نگهداری مایعات غیر آلی و آلی استفاده می‌شود. تانکر سوخت صنعتی همچنین می‌تواند بخار و مایعات قابل اشتعال مختلف را در خود نگه دارد. مخازن ذخیره سوخت در طرح‌ها و اندازه‌های مختلف تولید می‌شوند. آن‌ها برای ذخیره انواع سوخت، بخار و مایعات صنعتی طراحی شده‌اند.

انواع مخازن ذخیره سوخت صنعتی

دو نوع اصلی مخازن ذخیره سوخت وجود دارد مخازن روزمینی و مخازن زیرزمینی.

• مخازن سوخت روزمینی

مخازن سوخت روزمینی (AST) به دلیل نگهداری طولانی‌مدت و هزینه‌های اولیه پایین‌تر بسیار محبوب هستند. نصب این مخازن در مقایسه با مخازن زیرزمینی مقرون‌به‌صرفه‌تر است؛ زیرا نیازی به هزینه کردن برای گودبرداری عمیق، پر کردن دوباره و روسازی لوله‌های درگیر نیست.

مخازن سوخت روزمینی در مقایسه با مخازن زیرزمینی سهولت بیشتری در نگهداری دارند. می‌توانید به‌راحتی آن‌ها را از نظر نشتی و دسترسی برای تعمیرات بررسی کنید. به همین دلیل است که مخازن ذخیره سوخت روزمینی برای ذخیره سوخت و مواد شیمیایی ترجیح داده می‌شوند.

• مخازن ذخیره ‌سازی زیرزمینی

در مخزن ذخیره ‌سازی زیرزمینی (UST)، حداقل 10 درصد از حجم ذخیره‌شده مخزن در زیر زمین مدفون است. چنین مخازنی که برای ذخیره مواد یا سوخت‌های خطرناک استفاده می‌شوند، دارای مقررات هستند و باید در EPA ثبت شوند.
این مخازن برای افرادی مناسب است که می‌خواهند فضا و/یا ارزش دارایی خود را به حداکثر برسانند. مخازن ذخیره ‌سازی زیرزمینی را می‌توان در زیر چمن‌ها و راهروها قرار داد، جایی که قابل‌مشاهده نیستند. مسلماً این نوع تانکرها ایمن‌تر هستند؛ زیرا احتمال انفجار در آن بسیار کم است. بااین‌حال، احتمال نشتی و همچنین ایجاد آلودگی در مورد این مخازن بیشتر است؛ زیرا نمی‌توان آن‌ها را مکررا بازرسی کرد.

مزایای استفاده از مخازن ذخیره سوخت

اگر کسب‌وکار شما نیاز به ذخیره ایمن سوخت و سایر مایعات قابل اشتعال دارد، استفاده از مخزن ذخیره سوخت صنعتی بسیار مهم است. مخازن ذخیره سوخت صنعتی ظروف دارای گواهی استاندارد هستند که ذخیره ایمن را برای مواد شیمیایی، حلال‌ها، روغن، بنزین، گازوئیل و سایر مایعات خطرناک و قابل اشتعال فراهم می‌کنند. مخازن ذخیره سوخت، انتشارات تبخیری را محدود می‌کنند و همچنین از نشت مواد موجود در آن جلوگیری می‌کنند.

این مخازن ذخیره ‌سازی برای مطابقت با استانداردهای صنعت طراحی و ساخته شده‌اند که آن‌ها را به گزینه‌ای کارآمد و قابل‌اعتماد برای رفع نیازهای ذخیره ‌سازی مواد خطرناک تبدیل می‌کند. استفاده از مخازن ذخیره سوخت صنعتی دارای چندین مزیت است که در زیر ذکر شده است:

1. مقرون‌به‌صرفه

استفاده از تانکر ذخیره سوخت مقرون‌به‌صرفه است؛ زیرا کارکنان شما نیازی به ترک محل کار برای سوخت‌گیری تجهیزات یا وسایل نقلیه ندارند. این موضوع باعث صرفه‌جویی در هزینه و زمان می‌شود. ظرفیت ذخیره ‌سازی این مخازن بین 1000 تا 110000 لیتر است که به شما امکان می‌دهد بنزین و سوخت را بر اساس مقدار موردنیاز به‌صورت هفتگی یا روزانه ذخیره کنید.

2. تنوع

انواع مختلفی از تانکرهای ذخیره سوخت وجود دارد که می‌توانید یکی از آن‌ها را انتخاب کنید. انواع اصلی عبارت‌اند از مخازن تانکر سوخت روزمینی و تانکر ذخیره سوخت زیرزمینی که پیش از این توضیح داده شد.

نوع دیگری از تانکر ذخیره سوخت صنعتی، مخزن مستقل است. این نوع مخزن به دلیل دوام آن بسیار مورداستفاده قرار می‌گیرد. مخزن ذخیره با دو جداره فولادی از ریختن مواد موجود در آن جلوگیری می‌کند. ظرفیت ذخیره ‌سازی مخازن مستقل و مخازن روزمینی معمولاً بین 1000 تا 150000 لیتر است.

اگر نیازهای ذخیره ‌سازی شما اندک است، می‌توانید مخزن ذخیره ‌سازی کوچک را انتخاب کنید. این نوع تانکر ذخیره سوخت دارای ظرفیت ذخیره ‌سازی بین 1000 تا 1450 لیتر می‌باشد. مشابه مخزن مستقل، مخزن ذخیره ‌سازی جزئی نیازی به الزامات بسته‌بندی پیچیده ندارد و همچنین حداکثر تطبیق‌پذیری و کارایی را ارائه می‌دهد.

3. تطبیق‌پذیری

تانکر ذخیره سوخت صنعتی توانایی نگهداری انواع مایعات قابل اشتعال را دارد. اگر نیازهای ذخیره ‌سازی شما بسیار خاص است، به تانکر سازی خود این مورد را اطلاع دهید؛ زیرا آن‌ها مشخصات و مدل‌های مخزن را سفارشی تنظیم می‌کنند تا نیازهای خاص شما را برآورده کنند. علاوه بر این، تانکرهای ذخیره سوخت صنعتی به‌راحتی نصب می‌شوند. برخی از مدل‌ها نیز قابل‌حمل هستند تا در صورت لزوم به‌راحتی جابه‌جا شوند.

2. تانکرهای نگهداری مواد شیمیایی صنعتی

مخازن نگهداری مواد شیمیایی صنعتی برای ذخیره کود، پروپان، گاز طبیعی مایع، فرآورده‌های نفتی (بنزین، گازوئیل)، نفت خام و سایر مواد شیمیایی استفاده می‌شود. تانکرهای نگهداری مواد شیمیایی صنعتی در اشکال و اندازه‌های مختلف وجود دارد. این مخازن ذخیره ‌سازی برای اختلاط، پردازش، ذخیره استاتیک و حمل‌ونقل محصولات شیمیایی فرآوری شده و همچنین مواد خام استفاده می‌شود.

انواع مخازن نگهداری مواد شیمیایی صنعتی

سه نوع اصلی از مخازن نگهداری مواد شیمیایی صنعتی موجود است:

• مخازن فولاد ضدزنگ
• مخازن پلی‌اتیلن
• مخازن فایبرگلاس (FRP)

تانکرهای ذخیره ‌سازی فولاد ضدزنگ مؤثر و بادوام هستند. بااین‌حال، آن‌ها برای بسیاری از اسیدها مناسب نیستند و همچنین گران‌ترین گزینه هستند.

تانکر فایبرگلاس برای برخی کاربردها مناسب هستند. بااین‌حال، آن‌ها دارای درزهایی هستند که ممکن است نشت کنند، نیاز به تعمیر و نگهداری بیشتری دارند و بیشتر در معرض خطاهای انسانی هستند؛ زیرا آنها دست‌ساز هستند و در برابر مواد شیمیایی خاصی مانند اسید هیدروفلوئوروسیلیک حساس‌اند.

مخازن ذخیره ‌سازی پلی‌اتیلن به‌صورت متقاطع و همچنین خطی عرضه می‌شوند و همه‌کاره‌ترین مخازن ذخیره ‌سازی صنعتی را در بازار می‌سازند.

می‌خواهید کدام ماده شیمیایی را ذخیره کنید؟

هنگام طراحی یک واحد مخزن ذخیره مواد شیمیایی صنعتی، مهم‌ترین عاملی که باید در ابتدا در نظر گرفته شود، ماده شیمیایی است که باید ذخیره شود. این اشتباه است که فکر کنیم اگر یک مخزن ذخیره بتواند آب را نگه دارد، می‌تواند یک ماده شیمیایی را نیز در خود نگه دارد. هرچند که ممکن است یک مخزن ذخیره آب یک ماده شیمیایی را برای مدتی در خود نگه دارد، اما در اصل آن تانکر و مخزن به‌طور خاص برای ذخیره مواد شیمیایی طراحی نشده است و ممکن است تانکر را خراب کند. عوامل متعددی ممکن است مخزن را تخریب کرده و باعث نشت و خطرات دیگر شود.

خوشبختانه، مخازن ذخیره ‌سازی صنعتی پلی‌اتیلن می‌توانند هر نوع ماده شیمیایی را که می‌خواهید ذخیره کنید، تحمل کند. مخازن نگهداری مواد شیمیایی پلی‌اتیلن مقرون‌به‌صرفه، محکم و قوی هستند. تانکرهای ذخیره پلی‌اتیلن در قالبی ساخته می‌شوند که احتمال خطای انسانی را رد می‌کند. علاوه بر این، این مخازن در گزینه‌های مختلفی موجود هستند که به محافظت از محیط ذخیره ‌سازی، مواد شیمیایی و کارکنان شما کمک می‌کند.

انواع اصلی مواد پلی‌اتیلن مورداستفاده برای مخازن ذخیره مواد شیمیایی عبارت‌اند از پلی‌اتیلن خطی و پلی‌اتیلن متقاطع (XLPE).

نگرانی‌های ایمنی برای مخازن مواد شیمیایی

تانکر شیمیایی خراب یا آسیب‌دیده می‌تواند منجر به آسیب جدی به اموال و آلودگی محیطی شود. اگر مخازن ذخیره مواد شیمیایی سوراخ شوند یا نشت کنند، مواد شیمیایی ذخیره‌شده ممکن است به رودخانه‌ها و دریاچه‌ها سرازیر شوند، آب‌های زیرزمینی و آب آشامیدنی را آلوده کنند یا آتش بگیرند. آتش‌سوزی شیمیایی می‌تواند منجر به آلودگی آب و خاک و همچنین تهدیدی برای سلامت انسان شود.

خرابی و نشت مخازن ذخیره مواد شیمیایی ممکن است به دلیل فرسودگی یا خوردگی، ایرادات ساختمانی، نگهداری ضعیف، مشکلات انتقال، پر شدن بیش‌ازحد و عدم وجود یا عدم نگهداری نامناسب رخ دهد.

3. تانکر ذخیره ‌سازی نفت صنعتی

مخازن ذخیره نفت، مخازن یا ظروفی هستند که نفت را به‌طور موقت در طی مراحل مختلف فرآوری و یا قبل از استفاده نگه می‌دارند. مواد و ساختار تانکرهای ذخیره نفت صنعتی بر اساس کاربرد آن‌ها و همچنین الزامات ایمنی، الزامات زیست‌محیطی و شرایط موجود در منطقه ذخیره ‌سازی تعیین می‌شود.

مخازن ذخیره نفت در اندازه‌ها، شکل‌ها، مواد و انواع مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرند؛ از تولید اولیه نفت خام گرفته تا توزیع و پالایش فرآورده‌های نفتی مختلف.

تانکرهای مدرن ذخیره ‌سازی نفت صنعتی دارای موادی نظیر فولاد کربن، فولاد ضدزنگ، بتن آرمه و پلاستیک هستند. آن‌ها همچنین بر روی رسوبات سنگ نمک که عمدتاً غیرقابل نفوذ هستند، برای ذخیره ‌سازی زیرزمینی نفت بریده می‌شوند. انواع مخازن ذخیره نفت در طول زمان ساخته شده‌اند.

انواع مخازن نگهداری روغن صنعتی

1. مخزن سقفی شناور

همان‌طور که از نام آن پیداست، مخزن سقف شناور از یک سقف شناور تشکیل شده است که با توجه به سطح روغن در مخزن پایین یا بالا می‌رود. برای جلوگیری از تجمع بخار در داخل مخزن، سقف شناور در این نوع مخازن به‌عنوان یک ویژگی ایمنی در نظر گرفته شده است.

2. مخزن سقف ثابت

در مخزن سقف ثابت، روغن ذخیره‌شده در فضای باز قرار نمی‌گیرد. این نوع مخزن برای نگهداری فرآورده‌های نفتی در حجم کمتری نسبت به مخازن دارای سقف شناور استفاده می‌شود.

3. مخزن بسته

مخازن بسته توسط یک مخزن دیگر محصور شده‌اند یا یک دایک مهاری در اطراف مخزن دارند. دایک مهار یا مخزن بیرونی به‌عنوان یک سیستم نگه‌دارنده برای جلوگیری از ریزش، نشت نفت یا سایر انواع آلودگی نفتی به اطراف عمل می‌کند.

4. مخازن تک پوسته و دو پوسته

مخزن تک پوسته دارای یک لایه و مخزن دو پوسته دارای دو لایه پلاستیکی یا استیل است. مخازن دو پوسته به مخازن دوجداره نیز معروف هستند.

5. تانکر بدون سقف

این نوع تانکر ذخیره روغن صنعتی قبلاً مورداستفاده قرار می‌گرفت. استفاده از آن در حال حاضر به دلیل اتلاف و تبخیر و همچنین خطر آتش گرفتن نفت محدود شده است.

4. مخازن ذخیره آب گرم صنعتی

مخازن ذخیره آب گرم صنعتی دارای گواهینامه ASME هستند که برای استفاده در کاربردهای صنعتی که در آن‌ها به یک منبع آب گرم ثابت نیاز است، ساخته شده است. در دوره‌های کم تقاضا، آب گرم شده و در داخل مخزن ذخیره آب ذخیره می‌شود که برای استفاده در زمان‌های تقاضای بالای آب گرم در دسترس خواهد بود. این امکان استفاده کارآمد از انرژی را فراهم می‌کند و درعین‌حال هر زمان که لازم باشد آب گرم ارائه می‌دهد.

آب به دلیل ظرفیت گرمایی ویژه بالایی که دارد، یک محیط خیلی خوب برای ذخیره گرما است. آب می‌تواند گرمای بیشتری را در واحد وزن در مقایسه با سایر مواد ذخیره کند. علاوه بر این، آب کم‌هزینه و غیر سمی است.

یک تانکر ذخیره آب گرم صنعتی که به‌طور مؤثر عایق‌بندی شده است، می‌تواند گرمای ذخیره‌شده را برای روزهای زیادی حفظ کند و در نتیجه هزینه سوخت را کاهش دهد. این مخازن ذخیره ‌سازی در صنایع ممکن است از یک سیستم مشعل داخلی نفت یا گاز و بخاری‌های غوطه‌وری الکتریکی تشکیل شده باشد. مخازن آب گرم در انواع خاصی از مبدل حرارتی خارجی مانند سیستم گرمایش مرکزی استفاده می‌کنند. در روش دیگر، این نوع مخازن ممکن است از آب گرم شده از یک منبع انرژی متفاوت استفاده کنند.

عایق‌بندی مخازن ذخیره آب گرم

مخازن ذخیره آب گرم معمولاً دارای عایق حرارتی برای کاهش مصرف انرژی، تسریع فرآیند گرمایش و همچنین حفظ دمای کاری مطلوب هستند. اتلاف حرارت در حالت آماده‌به‌کار با عایق حرارتی ضخیم‌تر کاهش می‌یابد. آبگرمکن‌ها دارای درجه‌بندی‌های عایق متنوعی هستند. بااین‌حال، لایه‌های عایق اضافی را می‌توان در خارج از آبگرمکن برای کاهش اتلاف گرما اضافه کرد. در شرایط شدید، یک آبگرمکن ممکن است به‌طور کامل در یک فضای عایق‌بندی شده که به‌طور خاص ساخته شده است محصور شود.

فایبرگلاس رایج‌ترین نوع عایق برای آبگرمکن‌ها است. با استفاده از تسمه یا نوارچسب یا با پوشش بیرونی، آبگرمکن در جای خود ثابت می‌شود. در مواردی که از مشعل استفاده می‌شود، نباید جریان خروجی گاز احتراق یا جریان هوا توسط عایق مسدود شود.

اکثر آبگرمکن‌های مدرن از عایق فوم پلی یورتان (PUF) استفاده می‌کنند. در مواردی که دسترسی به مخزن داخلی ضروری است (جایی که سطوح اکسیژن یا مواد معدنی تهاجمی در منبع آب محلی وجود دارد)، عایق PUF به شکل کپسوله استفاده می‌شود. این اجازه می‌دهد تا لایه عایق برای بررسی منظم یکپارچگی و همچنین تعمیرات مخزن (در صورت نیاز) برداشته شود.

نگرانی‌های ایمنی

آب داغ می‌تواند منجر به سوختگی، به‌ویژه در افراد مسن و کودکان شود. دمای آب در خروجی نباید بیشتر از 49 درجه سانتی‌گراد باشد. درحالی‌که آب ذخیره‌شده در دمای 60 درجه سانتی‌گراد ممکن است باعث رشد باکتری‌ها (باکتری‌های ایجادکننده بیماری لژیونر) شود.

5. مخازن ذخیره آب و مایعات صنعتی

تانکرهای ذخیره آب و مایعات برای ذخیره انواع مایعات مانند نفت سفید، جت A، گازوئیل، بنزین، روغن پسماند و برای دفن زیرزمینی و کاربردهای تحت‌فشار استفاده می‌شود. مخازن ذخیره ‌سازی مایعات انواع مختلفی دارند که هر نوع کاربردهای خاص خود را دارد.

انواع تانکرهای ذخیره آب و مایعات

• مخازن Onion

این مخازن یک گزینه عالی برای ذخیره سریع آب در مواقع اضطراری است. این مخازن خود خیز هستند و دارای اتصالاتی هستند که دسترسی به آن‌ها آسان است. علاوه بر این، این مخازن را می‌توان در عرض چند دقیقه جابجا کرد و یا راه‌اندازی کرد.

• مخازن بالشی (مثانه)

مخازن جمع شونده که به آن‌ها مخازن بلیوت، مثانه یا بالش نیز گفته می‌شود، یک راه‌حل ذخیره ‌سازی موقت و قابل‌استفاده مجدد هستند.

• تانکرهای پلی

پلی تانکرها مصارف خانگی نیز دارند. آن‌ها برای کاربردهای مختلف از جمله جمع‌آوری آب باران و ذخیره آب آشامیدنی استفاده می‌شوند. تانکرهای پلی در انواع مختلفی وجود دارند که شامل مخازن فاضلاب، مخازن متحرک، مخازن روزمینی و… می‌شود.

• مخازن فایبرگلاس

تانکرهای ذخیره مایع فایبرگلاس بادوام هستند و همچنین به‌راحتی دچار خوردگی نمی‌شوند یا زنگ نمی‌زنند. این مخازن دارای مقاومت دمایی بالایی هستند. آن‌ها با پوشش‌های مختلف عرضه می‌شوند تا عملکرد بهینه را با نیازهای مختلف ذخیره ‌سازی مایعات ارائه دهند.

• تانکرهای فولادی جوش داده‌شده

مخازن فولادی جوش داده‌شده یک راه‌حل قابل‌اعتماد برای ذخیره ‌سازی طولانی‌مدت است. آن‌ها در شکل‌ها و اندازه‌های مختلف برای متناسب با انواع مختلف برنامه‌ها هستند.

• مخازن فولادی راه راه

تانکرهای ذخیره مایع فولادی راه راه همه‌کاره، بادوام، مقرون‌به‌صرفه و دارای طول عمر خوبی هستند. آن‌ها با استفاده از فولاد موجدار گالوانیزه ساخته می‌شوند. این مخازن در اندازه‌های مختلف موجود هستند و همچنین می‌توانند برای رفع نیازهای پروژه خاص، سفارشی شوند. مخازن فولادی راه راه برای جمع‌آوری آب باران، آب فرآیندهای صنعتی یا اطفاء حریق استفاده می‌شود.

6. مخازن ذخیره ‌سازی پلاستیک صنعتی

ذخیره آب برای مقاصد خانگی، مسکونی، صنعتی و تجاری مهم است. تانکرهای پلاستیکی ذخیره آب یکی از بهترین راه‌ها برای ذخیره ‌سازی آب به‌صورت متعارف است. تانکر پلاستیکی در مقایسه با تانکر سیمانی و بتنی سبک و بادوام بالا است و مساحت کمتری را اشغال می‌کند. علاوه بر این، تانکرهای پلاستیکی انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به تانکرهای ذخیره ‌سازی معمولی دارند. این مزایای مخازن آب پلاستیکی آن‌ها را به گزینه‌ای محبوب تبدیل کرده است.

مواد مورداستفاده در ساخت تانکر پلاستیکی ذخیره آب

مخازن آب پلاستیکی با مواد مختلفی مانند پلی‌اتیلن خطی با چگالی کم، مواد فایبر گلاس یا پلی پروپیلن ساخته می‌شوند.

کاربرد مخازن پلاستیکی ذخیره آب

تانکرهای ذخیره آب پلاستیکی دارای کاربردهای فزاینده‌ای در فرآوری مواد غذایی، محفظه فاضلاب، تولید مواد شیمیایی، دریچه‌های مهار و کشاورزی و آبیاری هستند.

مخازن پلاستیکی بر اساس نوع مایعی که قرار است در آن ذخیره شود ساخته می‌شوند. ظرفیت ذخیره ‌سازی این مخازن بین 1.5 تا 1.9 وزن مخصوص است. پلاستیک مورداستفاده در مخزن ذخیره معمولاً اجازه می‌دهد تا سطح مایع به‌راحتی قابل‌مشاهده باشد.

تانکرهای پلاستیکی به‌طور گسترده‌ای برای ذخیره مایعاتی که شامل آب‌نمک، روغن‌های نباتی پسماند، صابون‌ها، مواد پاک‌کننده، مواد شیمیایی صنعتی، مواد شیمیایی مورد استفاده در کشاورزی و مزرعه، سیال خروجی گازوئیل (DEF)، کودهای مایع، آب آشامیدنی و آب غیر آشامیدنی هستند، استفاده می‌شود.

طبقه‌بندی تانکر پلاستیکی ذخیره آب

تانکرهای پلاستیکی ذخیره آب را می‌توان بر اساس نوع پلیمر، نوع پلاستیک، اندازه، شکل و کاربرد به انواع مختلفی طبقه‌بندی کرد.

• بر اساس نوع پلیمر، تانکرهای پلاستیکی را می‌توان به پلی‌اتیلن، فایبرگلاس و… طبقه‌بندی کرد.
• بر اساس نوع پلاستیک، مخازن پلاستیکی در دسته نو و بازیافتی قرار دارد.
• با توجه به شکل، مخازن ذخیره آب پلاستیکی را می‌توان به مستطیل، استوانه و… تقسیم کرد.
• بر اساس اندازه، این مخازن را می‌توان به بزرگ (بیش از 5000 لیتر)، متوسط (از 1000 لیتر تا 5000 لیتر) و کوچک (کمتر از 1000 لیتر) طبقه‌بندی کرد.
• بر اساس کاربرد، این مخازن ذخیره را می‌توان به صنعتی، شهری، مسکونی و تجاری تقسیم کرد.
• مخازن آب استوانه‌ای با اندازه متوسط معمولاً با پلیمرهای بازیافتی ساخته می‌شوند که بر پایه پلی‌اتیلن هستند.

7. مخازن ذخیره ‌سازی گاز صنعتی

اکثر موادی که در فشار و دمای محیط در حالت گاز هستند به‌صورت گاز فشرده عرضه می‌شوند. گاز در مخازن تحت‌فشار برای ذخیره ‌سازی (مانند تریلرهای لوله، سیلندرهای گاز یا کپسول‌های گاز) با استفاده از کمپرسور گاز از طریق سیستم‌های لوله‌کشی فشرده می‌شود. سیلندرهای گاز بیشتر برای ذخیره ‌سازی گاز مورداستفاده قرار می‌گیرند و تعداد زیادی از آن‌ها در تأسیسات «پر کردن سیلندر» تولید می‌شود.

بااین‌حال، تمام گازهای صنعتی در فاز گازی عرضه نمی‌شوند. برخی از گازها بخار هستند که مایع سازی آن‌ها به‌تنهایی با تحت‌فشار قرار دادن آن‌ها در دمای محیط انجام می‌شود؛ بنابراین این گازها را می‌توان به‌صورت مایع نیز در ظرف مناسبی عرضه کرد. این گازها به دلیل تغییر فاز در قالب مبردهای محیطی مفید هستند. گازهای صنعتی معروفی که این خاصیت را دارند عبارت‌اند از دی‌اکسید گوگرد، بوتان، پروپان و آمونیاک.

تحویل گاز

گازهای مهم صنعتی به‌صورت عمده تولید و از طریق خط لوله به مشتریان تحویل داده می‌شود. بااین‌حال، می‌توان آن‌ها را ذخیره و سپس حمل کرد.

بیشتر گازها در داخل سیلندرهای گاز و تعداد کمی از گازها به‌صورت مایع در داخل ظروف مناسب یا به‌صورت مایع فله‌ای که با کامیون تحویل می‌شود به فروش می‌رسد. در ابتدا، صنعت گازها را در داخل سیلندرها تأمین می‌کرد تا از هرگونه نیاز برای تولید گاز به‌صورت محلی جلوگیری شود. بااین‌حال، برای مشتریان بزرگ مانند پالایشگاه‌های نفت یا کارخانه‌های فولاد، می‌توان یک کارخانه تولید گاز با اندازه بزرگ در نزدیکی آن (معروف به تأسیسات «در محل») برای جلوگیری از استفاده از سیلندرها در تعداد زیاد به همراه هم ساخته شد.

انواع مخازن ذخیره ‌سازی گاز صنعتی

انواع مختلفی از مخازن ذخیره ‌سازی در صنایع موجود است. نوع مخزن ذخیره ‌سازی گاز صنعتی موردنیاز کارخانه به عوامل مختلفی از جمله ظرفیت نگهداری، اندازه‌گیری و شکل ظرف بستگی دارد.
رایج‌ترین انواع مخازن صنعتی به شرح زیر است:

• سقف شناور داخلی

مخزن ذخیره ‌سازی سقف شناور داخلی که عموماً به‌عنوان IFR شناخته می‌شود، برای مایعاتی با نقطه ذوب پایین‌تر مانند بنزین و اتانول استفاده می‌شود. این مخازن دارای شکل مخروطی با سقف شناور در داخل هستند. ازاین‌رو نام آن مخزن سقف شناور است. سقف معلق داخل مخزن ذخیره در امتداد سطح سیال حرکت می‌کند، یعنی با افزایش مایع، سقف به سمت بالا حرکت می‌کند و با پایین آمدن مایع، سقف پایین می‌رود. اگر مخزن مایع نداشته باشد، سقف مخزن توسط پایه‌هایی که روی آن قرار می‌گیرد نگه داشته می‌شود.

• تانکرهای گلوله‌ای

مخازن گلوله مخازن ذخیره ‌سازی صنعتی کروی و مسطح هستند که بیشتر در کارخانه‌های بزرگ مورداستفاده قرار می‌گیرند. این نوع مخازن معمولاً برای ذخیره گازهای مایع مانند بوتان و آمونیاک که نقطه ذوب آن‌ها بسیار پایین است، نسبت به انواع دیگر ترجیح داده می‌شوند.

نام آن از شکل استوانه‌ای بلند تانکر گرفته شده است، این مخزن این مایعات را در دمای زیر 148- درجه فارنهایت ذخیره می‌کند. این نوع مخازن عمدتاً توانایی نگهداری مقادیر عظیمی از گازها از 5000 تا 30000 گالن را دارند. علاوه بر این، آن‌ها را می‌توان به‌صورت افقی و همچنین عمودی نصب کرد. ویژگی منحصربه‌فرد مخازن گلوله این است که آن‌ها توانایی نگهداری سوخت و همچنین سایر مواد افزودنی موردنیاز برای عملکرد کارخانه را دارند.

• مخزن ذخیره LNG

تانکر ذخیره LNG یا مخزن ذخیره گاز طبیعی مایع به‌ویژه برای ذخیره گاز طبیعی مایع استفاده می‌شود. این نوع مخازن ذخیره ‌سازی در صنایع در حامل‌های LNG، زمینی و یا روزمینی موجود هستند. مخازن ذخیره LNG دارای ویژگی خاصی هستند که می‌توانند LNG را در دمای بسیار پایین -162 درجه سانتی‌گراد نگهداری کنند.

این مخازن از محفظه‌های دوتایی تشکیل شده‌اند. محفظه داخلی LNG را در خود جای می‌دهد درحالی‌که محفظه خارجی مواد عایق را در خود جای می‌دهد. مخزن مهار کامل رایج‌ترین نوع مخزن را می‌سازد. تقریباً قطر چنین مخزنی 75 متر و ارتفاع آن 55 متر (180 فوت) است.

اگر بخارات LNG در چنین مخازنی آزاد نشود، دما و فشار داخل مخزن همچنان بالا می‌رود. گاز طبیعی مایع به‌عنوان یک کرایوژن، به شکل مایع در دمای بسیار پایین ذخیره می‌شود. دمای داخل این تانکر در صورت ثابت ماندن فشار با خروج گاز از مخزن، ثابت می‌ماند. چنین پدیده‌ای به‌عنوان سردخانه خودکار شناخته می‌شود.

تفاوت بین گاز طبیعی فشرده و گاز طبیعی مایع

گاز طبیعی فشرده (CNG) و گاز طبیعی مایع (LNG) اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند. هر دو گاز طبیعی به شکل ذخیره‌شده هستند. تفاوت اصلی بین این دو این است که گاز طبیعی فشرده در فشار بالا و دمای محیط ذخیره می‌شود، درحالی‌که گاز طبیعی مایع در فشار محیط و دمای پایین ذخیره می‌شود. تحت شرایط ذخیره ‌سازی مربوطه، CNG یک سیال فوق بحرانی و LNG مایع است.

هزینه ذخیره ‌سازی و تولید برای CNG کمتر از LNG است؛ زیرا به مخازن برودتی و فرآیند خنک‌کننده پرهزینه نیاز ندارد. بااین‌حال، برای CNG، حجم بسیار بیشتری برای ذخیره انرژی معادل بنزین یا بنزین و همچنین فشارهای بسیار بالا (205 تا 275 بار، یا 3000 تا 4000 psi) موردنیاز است. به همین دلیل، گاز طبیعی مایع اغلب برای حمل‌ونقل گاز طبیعی در فواصل طولانی، در خطوط لوله، قطارها یا کشتی‌ها استفاده می‌شود؛ جایی که تبدیل گاز به CNG قبل از توزیع به کاربر نهایی انجام می‌شود.

اقدامات ایمنی برای جلوگیری از خرابی مخزن

چندین خرابی فاجعه‌بار تانکر ذخیره در گذشته رخ داده است، یکی از آن‌ها خرابی است که در 14 ژانویه 1919 در بوستون در ماساچوست رخ داد. این فاجعه ملاس بوستون به دلیل ساخت و طراحی ضعیف رخ داد. دیوار آن‌قدر نازک بود که محتویات مخزن را تحمل نمی‌کرد. آزمایش مخزن قبل از استفاده با پر کردن آب هم انجام نشده بود. مخزن نیز ضعیف پرچ شده بود.

چندین حادثه دیگر توسط مخازن ایجاد شده است که اغلب ناشی از فولاد غیراستاندارد یا جوشکاری معیوب است. برخی از مشکلات رایج‌تر در اطراف مهروموم مخازن با اختراعات جدید تا حدودی برطرف شده است. بااین‌حال، هنگامی‌که تانکر خالی است، مشکل دیگری توسط مخازن ذخیره ‌سازی ایجاد می‌شود. اگر از مخازن برای نگهداری فرآورده‌های نفتی مانند بنزین استفاده شده باشد، فضای داخلی تانکر ممکن است به‌شدت انفجاری شود؛ زیرا فضا با هیدروکربن‌ها پرشده است. در چنین شرایطی، در صورت انجام عملیات جوشکاری، محتویات به‌راحتی توسط جرقه مشتعل شده و نتایج فاجعه‌باری را برای جوشکاران به همراه خواهد داشت. این مشکل کاملاً شبیه به سنگرهای خالی روی کشتی‌های نفت‌کش است که اکنون باید از پتوی گاز خنثی برای جلوگیری از ایجاد جوهای انفجاری از پسماندها استفاده کنند.

بنابراین تانکر ذخیره صنعتی از هر نوع که باشد باید با رعایت تمامی استانداردهای ایمنی و رعایت کلیه قوانین و مقررات ایمنی به نحو احسن طراحی و ساخته شود. همچنین باید به‌خوبی نگهداری شوند و بررسی‌های کیفی و ایمنی و بازرسی در فواصل منظم انجام شود.

جمع‌بندی

این اطلاعات به شما ایده مختصری از انواع مخازن ذخیره ‌سازی صنعتی می‌دهد. مخازن صنعتی کاربردهای وسیعی دارند. بااین‌حال، صاحبان و کاربران مخازن صنعتی باید اطمینان حاصل کنند که اقدامات ایمنی کافی برای نگهداری مخازن در شرایط ایمن و مطمئن انجام شده است. شرکت تانکر سازی رستاک در تهران با بیش از 70 سال سابقه در این حوزه، آماده ارائه خدمات و مشاوره رایگان به شما است.