مخزن انبساط چیست؟
منبع انبساط یکی از نمونههای مخزن تحت فشار است و در واقع دستگاهی است که در سیستمهای گرمایش، سیستمهای لولهکشی و سیستمهای تأمین آب برای کنترل انبساط و انقباض سیالات در طول تغییرات دما، مورد استفاده قرار میگیرد. این مخازن معمولاً به آبگرمکن، دیگ بخار یا مخازن ذخیره آب گرم متصل میشوند تا به تکمیل عملکرد آنها کمک کنند. در این مقاله از تانکر سازی رستاک، به بررسی مخزن انبساط و کاربردهای آن خواهیم پرداخت.
وظیفه و نحوه عملکرد منبع انبساط
مخزن انبساط شامل یک ظرف بسته با یک دیافراگم در داخل آن است که محفظههای آب و هوا را از هم جدا میکند. هنگامی که آب در سیستم گرم میشود، منبسط میشود و فشار بیش از حدی به لولهها، تجهیزات و سایر اجزا وارد میکند. منبع انبساط این فشار اضافی را با اجازه دادن به ورود آب به داخل محفظه هوا جذب میکند و هوای داخل را فشرده میکند.
با سرد شدن و انقباض آب، مخزن انبساط آب ذخیره شده را آزاد میکند و دوباره به سیستم برمیگرداند. این فرآیند، به حفظ فشار ثابتتر در سیستم کمک میکند و از آسیب به لولهها، شیرها و سایر تجهیزات جلوگیری مینماید.
کاربردهای مخزن انبساط
منبع انبساط کاربردهای زیادی در ساختمانها و صنایع دارد؛ اما بیشترین استفادهای که ما از آن میبینیم، در سیستم گرمایش ساختمانها است. در این بخش میخواهیم به شما بگوییم که این مورد، تنها کاربرد مخزن انبساط نیست و این مخزن کاربردهای گستردهای دارد. معمولاً منبع انبساط در موارد زیر کاربرد دارد:
1. سیستمهای گرمایش
مخزن انبساط یکی از اجزای اصلی و ضروری در سیستمهای گرمایش حلقه بسته، از جمله بویلرها و سیستمهای گرمایش هیدرونیک است. این مخازن، انبساط و انقباض سیال گرمایشی را در حین گرم شدن و سرد شدن تطبیق میدهند و از آسیب به سیستم، جلوگیری و فشار صحیح را حفظ میکنند.
2. آبگرمکنها
در سیستمهای آب گرم خانگی و تجاری از منبع انبساط برای جبران افزایش حجم آب هنگام گرم شدن استفاده میشود. این مخازن به حفظ فشار بهینه، جلوگیری از افزایش فشار بیش از حد و جلوگیری از نشت آب یا آسیب به وسایل لولهکشی کمک میکنند.
3. سیستمهای HVAC:
سیستمهای گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع (HVAC) از منبع انبساط برای تنظیم فشار و حجم مبرد یا سیال خنککننده استفاده میکنند. این مخزن عملکرد کارآمد را تضمین میکند، از خرابی سیستم جلوگیری میکند و طول عمر تجهیزات HVAC را افزایش میدهد.
4. سیستمهای گرمایش آب خورشیدی
منبع انبساط اغلب در سیستمهای گرمایش آب خورشیدی ادغام میشود تا انبساط آب گرم شده را جبران کند. این مخازن فشار صحیح را حفظ میکنند، از خرابی سیستم جلوگیری مینمایند و از آن در برابر نشت یا پارگی احتمالی محافظت میکنند.
5. سیستمهای لولهکشی
مخزن انبساط در سیستمهای لولهکشی برای جذب نوسانات فشار اضافی ناشی از چکش آب، انبساط حرارتی یا نوسانات فشار استفاده میشود. این مخازن به جلوگیری از ترکیدگی لولهها، نشتی یا آسیب فیکسچر کمک میکنند.
6. سیستمهای اطفاء حریق
منبع انبساط در سیستمهای اطفاء حریق، بهویژه در سیستمهای اسپرینکلر قبل از عمل که در آن هوای فشرده ذخیره میشود تا از هشدارهای کاذب به دلیل نوسانات جزئی فشار جلوگیری گردد، کاربرد دارد. این مخازن همچنین تضمین میکنند که فشار صحیح برای عملکرد سریع و قابل اعتماد در مواقع اضطراری حفظ میشود.
7. کاربردهای صنعتی
مخازن انبساط در فرآیندهای صنعتی مختلف که شامل سیستمهای سیالات حرارتی هستند، مانند کارخانههای فرآوری شیمیایی، نیروگاهها، پالایشگاهها یا تأسیسات تولیدی کاربرد دارند. منبع انبساط به تنظیم فشار سیال، انبساط حرارتی و محافظت از تجهیزات در برابر خرابی کمک میکند.
انواع مخزن انبساط
اگرچه ممکن است انواع مختلفی از منبع انبساط در مکانهای مختلف قابل استفاده باشد، اما بهطور کلی تمامی این مخازن در دو دسته قرار دارند که به آنها منبع انبساط باز و منبع انبساط بسته میگویند. در ادامه به بررسی هر یک از این مخازن میپردازیم.
1. منبع انبساط باز
همانطور که ممکن است از نام آن نیز قابل تشخیص باشد، معمولاً این نوع مخزن انبساط را در فضای باز نصب میکنند تا کاملاً در معرض هوا قرار بگیرد. بهطوریکه هوا بتواند بهطور کامل اطراف آن را بپوشاند. البته این ویژگی موجب میشود تا فشار هوا بهطور مستقیم به درون سیستم گرمایشی وارد شود و روی سطح آب تأثیر بگذارد.
از دیگر ویژگیهای منبع انبساط باز این است که لازم است آن را در بالاترین ارتفاع ممکن از مبدل حرارتی نصب کنید تا از هدر رفت آب جلوگیری نمایید. البته این ویژگی کمک میکند تا آب با فشار بهتری به سیستم منتقل گردد. این نوع مخزن را معمولاً از جنس آلومینیوم، فولاد گالوانیزه و پلی اتیلن میسازند.
2. مخزن انبساط بسته
نوع دیگری از انواع مخزن انبساط، منبع انبساط بسته است. این نوع مخزن یک محفظه کاملاً پوشیده و بدون درز است و هیچگونه تعاملی با هوای باز ندارد. به همین دلیل به آن مخزن انبساط بسته میگویند. حتماً از نحوه ساختار یکپارچه و بدون درز آن میتوانید تشخیص دهید که کاربرد آن، مربوط به نگهداری گاز است.
این نوع مخزن دارای دو قسمت است که یکی مخصوص گاز و دیگری مخصوص ورود آب است. بهطور کلی دو نوع منبع انبساط بسته وجود دارد که عبارت است از مخزن انبساط بسته دیافراگمی و منبع انبساط قابل تنظیم.
مخزن انبساط دیافراگمی برای انبساط آب در سیستم گرمایش آب گرم بسته یا سیستم خورشیدی به منظور مدیریت فشار سیستم طراحی میشود. دیافراگم بالشتک هوا را از آب جدا میکند و از جذب بالشتک هوا توسط آب و در نتیجه از ورود آب جلوگیری میکند.
منبع انبساط قابل تنظیم به نحوی طراحی شده است که در آن، آب موجود در سیستم دائماً در حال اندازهگیری است تا مقدار آن ثابت بماند. در این صورت، با افزایش دمای آب در گردش، حجم آب افزایش پیدا میکند. مجموع این عوامل شرایطی را ایجاد میکند که در آن، میزان هوای موجود در منبع، تحت تأثیر قرار میگیرد و تغییر میکند. نتیجه این است که گرمای آب، هوای موجود در مخزن را به سمت بیرون هدایت میکند.
وقتی آب مخزن به بیشترین مقدار خود برسد، شیر خروجی هوا بسته میشود و فشار داخل مخزن ثابت میماند. در ادامه در صورتی که حجم آب با کاهش یا افزایش مواجه گردد، مخزن شروع به عملیات خود میکند و اقدام به افزایش یا کاهش آب موجود در خود مینماید که در نتیجه، فشار داخلی مخزن را ثابت نگه میدارد.
پیشنهاد مطالعه: مقاله مخزن آب چیست؟ معرفی 9 مورد از انواع تانکر آب
مزایای منبع انبساط
هرکدام از انواع مخزن انبساط با توجه به نوع ساختار و کاربرد خود، مزایا و معایب متفاوتی از خود نشان میدهد. این بدان معنی است که زمانی که قصد انتخاب چنین مخزنی را دارید، لازم است ابتدا با توجه به کاربرد آن، ویژگیهای انواع آن را شناسایی نمایید. در این صورت است که میتوانید بهترین نوع آن را برای کاربرد خاص خود انتخاب کنید. با این وجود شاید بتوان گفت که بهطور کلی تمامی این مخازن دارای مزایای زیر هستند:
1. تنظیم فشار
منبع انبساط فشار آب متعادل را ایجاد و از سیستم لولهکشی در برابر عوامل خطرناک که میتواند منجر به نشتی یا ترکیدگی شود، محافظت میکند.
2. افزایش طول عمر تجهیزات
با کاهش استرس روی لولهها و خود آبگرمکن، مخزن انبساط به طول عمر بیشتر تجهیزات ارزشمند شما کمک میکنند.
3. جلوگیری از نشت
به کمک منبع انبساط خطر نشت ناشی از افزایش فشار بهطور قابل توجهی کاهش مییابد؛ زیرا این مخازن حجم آب اضافی را در حین گرم شدن جذب میکنند.
4. بهرهوری انرژی
با نصب یک مخزن انبساط، شیر فشارشکن احتمال کمتری دارد که مکرراً فعال شود و اطمینان حاصل شود که آبگرمکن شما بهطور مؤثر کار میکند و انرژی را هدر نمیدهد.
5. عملکرد ثابت
به کمک مخزن انبساط، با نوسانات ناگهانی دما یا قطع شدن آب گرم خود خداحافظی کنید؛ زیرا منبع انبساط به حفظ فشار ثابت آب کمک میکند.
6. کاهش صد
صداهای چکش آب که ضربات ناگهانی و بلند در لولهها هستند، به کمک منبع انبساط از بین میروند و دیگر اتفاق نمیافتند.
7. ملاحظات زیستمحیطی
با کاهش فشار بر اجزای لولهکشی، مخزن انبساط بهطور غیرمستقیم به مصرف کمتر منابع انرژی کمک میکند و در نتیجه تجهیزات شما بهعنوان دوستدار محیط زیست عمل میکند.
8. حفاظت بیشتر
در برخی مناطق، قوانین ساختمانی، نصب مخازن انبساط را برای اطمینان از ایمنی سیستم لولهکشی الزامی میکند و یک لایه حفاظتی اضافی به خانه شما میافزاید.
9. حداقل تعمیر و نگهداری
منبع انبساط متصل به سیستم لولهکشی، نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری دارد و تضمین میکند که میتوانید بدون تلاش اضافی از مزایای آنها بهرهمند شوید.
10. افزایش ارزش ملک
یک سیستم لولهکشی بهینهسازی شده با مخزن انبساط، میتواند ارزش ملک شما را در طول ارزیابیها افزایش دهد.
نصب منبع انبساط آبگرمکن چگونه است؟
افزودن مخزن انبساط به سیستم آبگرمکن شما یک فرآیند نسبتاً ساده است. نصب معمولاً شامل موارد زیر است:
- ارزیابی: یک متخصص لولهکشی تنظیمات لولهکشی شما را ارزیابی میکند تا اندازه و محل مناسب مخزن انبساط را تعیین کند.
- خاموش شدن آبگرمکن: قبل از شروع کار، منابع آب و انرژی متصل به آبگرمکن را خاموش کنید.
- یکپارچهسازی مخزن: منبع انبساط به خط آب سرد منتهی به آبگرمکن متصل میشود. اغلب بهصورت عمودی نصب و با براکت محکم میشود.
- تنظیم فشار: فشار هوای مخزن مطابق با فشار آب خانه شما تنظیم میشود و عملکرد مطلوب را تضمین میکند.
- آزمون سیستم: با بازیابی ابزارهای کمکی، سیستم برای اطمینان از اینکه همهچیز بهدرستی و ایمن کار میکند مورد آزمایش قرار میگیرد.
جنس بدنه مخزن انبساط
مانند هر تانکر دیگر، منبع انبساط را نیز از مواد اولیه مختلفی میسازند. بهطور کلی مخازن انبساط در یکی از انواع زیر جای میگیرند:
- منبع انبساط آلومینیومی
- منبع انبساط گالوانیزه
- منبع انبساط پلی اتیلن
- منبع انبساط فایبرگلاس
هر یک از این مخازن کاربردهای مخصوص خود را دارند و به تبع به دلیل جنس ماده اولیه، ویژگیهای منحصربهفرد خود را دارا هستند.
حجم و ظرفیت مخزن انبساط
بر خلاف سایر مخازن که در حجمهای بسیار بالا تولید میشوند، منبع انبساط در حجمهای کوچک در حال تولید است؛ زیرا اساساً عملکرد این تانکرها متفاوت از سایر انواع آن است. بهطور کلی این مخازن در ظرفیتهای کوچک از 80 لیتر تا 350 لیتر تولید میشوند که ممکن است بهصورت تک لایه یا دو لایه باشند. در صورتی که قصد خرید منبع انبساط را دارید، میتوانید آن را بهصورت مستقیم و بدون واسطه از تانکر سازی رستاک سفارش دهید.
قیمت مخزن انبساط
میدانید که تانکرسازیها، مخازن انبساط را در حجمهای گوناگون و مواد اولیه مختلف میسازند. این موضوع میتواند منجر به ایجاد قیمتهای مختلفی در انواع این مخزن شود. بهطور کلی عوامل زیر میتوانند تعیین کنند که قیمت نهایی یک منبع انبساط چه مقدار باشد:
- حجم و ظرفیت تانکر
- جنس ماده اولیه
- کاربرد
- تعداد لایهها
- مکان نصب
- نوع مخزن (باز، بسته، دیافراگمی و…)
بنابراین در هنگام استعلام قیمت مخزن انبساط نیاز است این موارد را بررسی کنید تا بتوانید قیمت دقیقتری به دست آورید. برای استعلام قیمت انواع مخزن و دریافت مشاوره میتوانید با تانکر سازی رستاک تماس بگیرید.
جمعبندی و سخن پایانی
در این مقاله از تانکرسازی رستاک به بررسی منبع انبساط و انواع کاربردهای آن پرداختیم و گفتیم که این مخزن چه انواعی دارد. علاوه بر این، مزایای این مخزن را نیز بیان کردیم تا شما را با ویژگیهای آن بیشتر آشنا کنیم. در صورتی که قصد خرید و یا سفارش مخزن انبساط را دارید، میتوانید با تانکرسازی رستاک تماس بگیرید و علاوه بر استعلام قیمت، از مشاوره رایگان نیز بهرهمند شوید.